المان یا یک نماد شهری چیست و چه ویژگی هایی باید داشته باشد:

چه بسا خود همین نماد پس از مدتی به یک اثر تاریخی و ماندگار تبدیل گردد و آوازه ی آن در شهرهای دیگر بپیچد، نمونه های بسیاری از این نوع المانها وجود دارد، به این گونه سازه ها بنای یادبود یا اصطلاحا مانیومنت manumental structures نیز گفته میشود.
اما ویژگی دیگر اینگونه نماد ها ایجاد یک فضای زیبا و یک اتمسفر هنری در سطح شهر ها میباشد که قسمتهای مختلف شهر ها را از حالت یکنواختی و تکراری شدن خارج مینماید….به هر بخش از شهر یک هویت و ویژگی خاص میبخشد، در کالبد شهر روح زندگی میدمد و مهمتر از همه اینها به محیط های شهری مقیاس زیستی و انسانی می بخشد، در فضایی که با هنر عجین شده انسان راحت تر نفس میکشد چرا که هنر در خون هر انسان است و ناخودآگاه جذب عظمت و زیبایی میشود.
المان شهری فلزی یکی از مهمترین شاخصه های طراحی شهری و تبلیغات محیطی است که می تواند نقش به سزایی در تبدیل ظاهر خشک و بی روح شهری به یک فضای زیبا و هنری داشته باشد که این امر موجب آرامش بیشتر و کاهش استرس افراد جامعه شده و سیمای شهری را از یکنواختی و تکرای شده خارج می کند . در واقع می توان گفت به کالبد بی روح شهرها ، روح دوباره ای می بخشد .

سر در ورودی پارکها یا تصاویر و نقوشی مثل تصویر مادر ، پایه های باد بادک فلزی ، یا نمادهای ملی مذهبی که به صورت فلزی و سه بعدی تولید می شوند هم جزئی از همین المان های فلزی شهری هستند .

المان با مجسمه تفاوت دارد:

متاسفانه سوء برداشت ها و سوء مدیریت ها و تا حدی نیز عدم اطلاع و آگاهی کافی از این دو مقوله سبب شده که متولیان شهرسازی و معماری ما در سطح شهرها خیلی سبک و پیش پا افتاده با مسئله ی فوق برخورد کنند و به قولی با قرار دادن چند مجسمه با نام میادین اصلی سر و ته قضیه را به گونه ای به هم بیاورند! مجسمه هایی که بدون اینکه هیچگونه فکر و جاذبه ای در شخص ایجاد کنند مستقیما منظور خود را بیان میکنند و در نتیجه حتی برای لحظه ای نیز نمیتوانند نگاه مخاطب را روی خود حفظ نمایند و طبعا نمی توانند در دراز مدت اثری ماندگار و جزو ویژگی های منطقه به حساب آیند.

تفاوت اصلی مجسمه با المان در نگاه انتزاعی و غیر مستقیم المان هاست به یک موضوع! نگاهی که ذهن انسان را به عنوان یک موجود متفکر درگیر خود میکند. لقمه ای آماده نیست که در دهان انسان گذارده شود! فکر و اندیشه و تامل انسان را در برخودر با خود میطلبد، در حرکت انسان مکث و تامل ایجاد میکند و همین ویژگی باعث ماندگاری آن میشود، چرا که آنچه موجب درگیری ذهن شود در اذهان باقی میماند.

اما مجسمه خیلی پیش پا افتاده و به قول معروف شسته رفته گویی لقمه ای آماده را در دهان فرد میگذارد و مفهوم را مستقیما به وی عرضه می دارد. در گیری فرد با موضوع به سطح نزول میکند و در چنین حالی و از چنین اثری نمی توان انتظار ماندگار شدن و اثر گذاری در ذهن را داشت. علاوه بر این مجسمه پیکره ایست تراشیده شده از سنگ یا یک نوع از مصالح خاص، معممولا تنوع خاصی ندارد و کالبدی یکنواخت است در صورتیکه المانها چه به لحاظ فرم ها و آرایه های به کار رفته و حتی چه به لحاظ مصالح و رنگها و تزئینات معمارانه میتوانند سرشار از تنوع و زیبایی باشند.

المان یک ترکیب معمارانه است چرا که در آن از هندسه و ویژگی های درونی اشکال و احجام استفاده میشود در صورتیکه هنر پیکره سازی و مجسمه سازی مقوله ی دیگریست که مستقیما در این گروه طبقه بندی نمیشود. اما در برخی موادر ما مجبوریم برای نشان دادن مکانی خاص از مجسمه استفاده کنیم مثلا مکان هایی که به نام شخصیتی خاص معرفی شده اند و هدف نشان دادن چهره یا پیکره ی شخصیتی خاص میباشد. این شخصیت را نمیتوان با خط و صفحه نشان داد! اما در اکثر موارد برای نشان دادن مفاهیم و موضوعات و بویژه آنچه که اصولا شکل خاصی ندارد و صرفا مفهومی را بیان میکند استفاده از آرایه ها و المانها ضروری است.

المانهای شهری جهان و ایران

در ساخت المانهای شهری، میتوان از متریال مختلفی استفاده کرد ، المانهای فلزی معمولا بسیار ساده تر و با سرعت بیشتری ساخته میشوند

سهولت ساخت المان شهری فلزی (نسبت به ساخت المانهایی با دیگر متریال) سبب شده که اکثر المانهای سطح شهرها از فلز، خصوصا از آهن ساخته شوند

 برای جلوگیری از پوسیدگی زود هنگام المانهای شهری و ماکتهای فلزی از رنگهای الکترواستاتیک مرغوب استفاده میشود